Şiirin zamanı var mıdır?
Şimdiki zamanda yazıldığına göre
şiirin zamanının şimdiki zaman olması
gerektiği düşünülebilir…
Oysa pek öyle değil.
Şiir ve zaman denildiğinde akla ve belleğe
bir anda geçmiş zamanlara ilişkin şiirler
üşüşüyor.
Bunlar genellikle hüzünlü anımsayış
şiirleridir.
Örnek mi: “Geçen Zaman” Ziya Osman
Saba; “Balkon” Baudelaire/Cahit Sıtkı
Tarancı; “Göl” Lamartine/Yaşar Nabi Nayır;
“Erenköyün’de Bahar” Yahya Kemal Beyatlı;
“Hatırlama” Oktay Rifat; “Aynalar ve Zaman”
Hilmi Yavuz, aklıma bir çırpıda gelenlerden
bazıları…
Zaman konusunu genel olarak konu alan
şiirlerin listesi ise uzayıp gider… Bizim
edebiyatımızda bu kavram üzerinde hem
şair hem yazar olarak en çok durmuş olan
edebiyatçımız Ahmet Hamdi Tanpınar’dır.
Onun “Ne İçindeyim Zamanın” başlıklı şiiri
zaman konusuna felsefi ışık düşüren ender
şiirlerdendir.
Aynı şairin “Her Şey Yerli
Yerinde” başlıklı şiiri ise,
sanki şimdiki zamanı bir an
duruyormuş gibi olan zamanı
anlatıyor gibi görünse de, dile
getirilen aslında sonsuzca geçip
gitmekte olanın hüznüdür.
Şairlerin zamanla ilgili sorunları bence hep
olmuştur.
Şiirin (genel olarak sanatın) hedefi,
ister geçmişi anımsayarak ister bugünü
betimleyerek olsun, zamanı bir an için bile
olsa durdurmak, bir başka deyişle de bir anı
sonsuzlaştırmak isteği değil midir?
Tevfik Fikret’in bence en güzel şiirlerinden
biri olan “Leyl-i Veda”da (Veda Gecesi),
“kara bir kuş gibi uçup gitmeye hazır”
gecede, sevgiliyi “ebedi kalmak için ısrar”a
çağırması, tam olarak bu duygunun dile
getirilmesidir…
Oysa yıllar birbiri ardına geçmekte, “yıl”
diye adlandırdığımız zaman dilimlerinden her
biri yerini yeni gelene bırakarak, yaşanmış
ya da sadece hayal edilip yaşanamamış nice
mutluluk, mutsuzluk, sevinç, keder, hayal
kırıklıkları, pişmanlıklarla
birlikte sahneden
çekilmektedir…
Yeni bir yıl, neyin
yenisidir?
Pişmanlıkların, hayal
kırıklıklarının, umutların,
umutsuzlukların, sevinçlerin, kederlerin,
bütün bunlara kaldıkları yerden bir kez daha
başlamanın mı?
Ve bir yıl daha yaşlanmış olarak…
Bunları yazanın, artık, ununu eleyip
eleğini asmış yaşlı biri olduğunu düşünmeyin
sakın…
Yıllara vurursak öyle…
Fakat kendi payıma ben bir zamandır,
belki de çok uzun bir zamandır, her yeni günü
yeni bir yılmış gibi algılıyorum ve öylece de
yaşamaya çalışıyorum…
Şiirin zamanlar üstü zamanını
yaşıyormuşçasına…
Herkese böyle olmayı öneriyorum ve yine
de yaklaşmakta olan yeni yılın hepimize
kutlu olmasını, yurdumuza ve dünyaya barış,
sevinç ve akıl getirmesini diliyorum…